Podczas gdy piłkarze pędzą po boisku, sędzia musi dotrzymać im kroku przez pełne 90 minut. To właśnie arbiter jest jedyną osobą, która porusza się po murawie niemal bez przerwy, śledząc każdą akcję z bezpośredniej odległości. Kondycja fizyczna i wytrzymałość to dla sędziów nie luksus, a codzienna konieczność – bez której nie ma mowy o profesjonalnym prowadzeniu spotkania.
Ile kilometrów biega sędzia podczas meczu piłkarskiego?
Sędziowie piłkarscy podczas 90-minutowego meczu pokonują naprawdę spore dystanse. Średnio przemierzają oni od 10 do 13 kilometrów w trakcie jednego spotkania. To dystans porównywalny z tym, który przebiegają pomocnicy!
Ciekawostką jest fakt, że sędzia Pierluigi Collina w czasie finału Ligi Mistrzów w 2002 roku przebiegł aż 17 kilometrów. Wszystko zależy od tempa meczu i stylu prowadzenia zawodów przez arbitra.
- Sędziowie asystenci: 6-8 km na mecz
- Sędzia główny: 10-13 km na mecz
- Tempo biegu: od marszu do sprintu
Arbitrzy muszą być zawsze blisko akcji, dlatego często biegają „zygzakiem” po boisku. Taki styl poruszania się zwiększa ich dystans, ale pozwala na lepszą obserwację gry. Najintensywniejsze fragmenty meczu wymagają od nich krótkich, dynamicznych sprintów.
Jak sędziowie trenują przed sezonem – plan przygotowań
Profesjonalni sędziowie piłkarscy rozpoczynają przygotowania do sezonu już w czerwcu. Typowy plan treningowy obejmuje różnorodne aktywności, dopasowane do wymagań meczowych.
- Poniedziałek i środa: interwałowy trening biegowy
- Wtorek i czwartek: siłownia oraz ćwiczenia stabilizacyjne
- Piątek: sprint i zwinność
- Sobota: mecz sparingowy lub test kondycyjny
Ciekawostka: średnio sędzia podczas okresu przygotowawczego wykonuje około 240 kilometrów miesięcznie!
Jak mawia Szymon Marciniak: „Bez solidnych przygotowań nawet najlepszy arbiter nie utrzyma tempa meczu”.
Ważnym elementem są również testy sprawnościowe FIFA, które każdy sędzia musi zaliczyć przed startem rozgrywek. Obejmują one serie sprintów oraz biegi interwałowe na dystansie 75 metrów, wykonywane w określonym czasie.
Najlepsze ćwiczenia dla sędziów na wytrzymałość biegową
Trening wytrzymałościowy sędziego piłkarskiego wymaga systematycznego podejścia i różnorodnych ćwiczeń. Najbardziej efektywne są interwały biegowe, które świetnie odzwierciedlają charakter pracy na boisku. Warto przeplatać biegi szybkie z wolniejszymi, na przykład 30 sekund sprintu i 1 minuta truchtu.
- Biegi interwałowe 4×4 (4 minuty intensywnego biegu, 4 minuty odpoczynku)
- Trening progresywny z narastającą prędkością
- Beep test – standardowe narzędzie oceny kondycji
- Biegi ze zmianą kierunku w kształcie litery Z
Ciekawostka: Najlepsi sędziowie Premier League podczas treningu wykonują nawet 40 szybkich zmian kierunku w ciągu 10 minut.
Świetnym uzupełnieniem są też ćwiczenia stabilizacyjne i propriocepcyjne. Trening na niestabilnym podłożu pomaga w zachowaniu równowagi podczas dynamicznych zwrotów akcji na murawie.
Testy sprawnościowe FIFA dla sędziów – wymagania 2024
FIFA regularnie aktualizuje wymagania kondycyjne dla sędziów piłkarskich. W 2024 roku kandydaci muszą zaliczyć dwa główne testy sprawnościowe:
- Test interwałowy: 40 sprintów po 75 metrów, przeplatanych 25-metrowymi marszami
- Test szybkościowy: 6 biegów po 40 metrów z limitem czasowym 6.10 sekundy
Ciekawostka: Podczas jednego testu interwałowego sędzia pokonuje łącznie dystans 4000 metrów!
Sędziowie międzynarodowi muszą zdawać testy co pół roku. Jeśli nie zaliczą którejkolwiek próby, dostają tylko jedną szansę na poprawkę. Brak zaliczenia oznacza zawieszenie w prowadzeniu meczów.
Jak mawiają doświadczeni arbitrzy: „Nogi same nie pobiegną – trzeba trenować cały rok, nie tylko przed testami”.
Aby utrzymać formę, większość sędziów trenuje 4-5 razy w tygodniu, łącząc biegi interwałowe z siłownią.
Dieta i regeneracja sędziów przed ważnymi meczami
Profesjonalni sędziowie piłkarscy wiedzą, że odpowiednie odżywianie to podstawa wydolności na boisku. Przed meczami stawiają na lekkostrawne posiłki bogate w węglowodany złożone – makaron razowy, ryż czy kasze. Ciekawostką jest, że większość arbitrów spożywa ostatni duży posiłek nawet 5 godzin przed meczem.
W kwestii regeneracji, sędziowie stosują sprawdzone metody:
- Kąpiele naprzemienne zimno-ciepło
- Masaże rozluźniające
- Sen minimum 8 godzin dziennie
- Stretching i joga
Dzień przed meczem to czas na nawodnienie organizmu – minimum 3 litry wody. Niektórzy arbitrzy piją również napój z dodatkiem elektrolitów, co pomaga w utrzymaniu prawidłowego bilansu mineralnego.
Jak mawiają doświadczeni sędziowie: „Lepiej zjeść za mało niż za dużo przed gwizdkiem”.
Sędziowie piłkarscy podczas meczu potrafią przebiec nawet 12 kilometrów, co wymaga od nich naprawdę świetnej kondycji. Żeby utrzymać taką formę, muszą regularnie trenować – biegają, jeżdżą na rowerze i wykonują specjalne ćwiczenia sprawnościowe. Warto docenić ich wysiłek, bo przecież przez 90 minut muszą być wszędzie tam, gdzie dzieje się akcja i podejmować błyskawiczne decyzje. A Ty dałbyś radę tak biegać przez cały mecz?
